Ảnh hưởng của việc thờ cúng tổ tiên đến tinh thần và tâm hồn gia chủ

Thờ cúng tổ tiên là một nghi thức tôn kính và tri ân đến những tổ tiên đã đi trước. Trong đó, người thờ cúng sẽ thực hiện các nghi lễ và cúng dường để cầu nguyện cho sự bình an và may mắn cho gia đình và tổ tiên. Tìm hiểu thêm về ý nghĩa và cách thực hiện thờ cúng tổ tiên tại đây.

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt là gì ?

Tín ngưỡng là gì ?

Tín ngưỡng là một tập hợp các niềm tin mà con người tin vào để giải thích thế giới và tạo sự bình an cho cá nhân và cộng đồng.

Nó có thể được xem như một dạng tôn giáo, nhưng khác với tôn giáo ở chỗ tín ngưỡng thường có tính dân tộc cao hơn và không có tổ chức chặt chẽ như tôn giáo.

Tín ngưỡng thường được liên kết với một dân tộc hoặc một số dân tộc có những đặc điểm chung, trong khi tôn giáo không mang tính dân tộc.

Tín ngưỡng không có một hệ thống quản lý và tổ chức như tôn giáo, nếu có thì nó cũng rất tạm thời và không liên tục. Nếu tín ngưỡng phát triển đến một mức độ nào đó, nó có thể trở thành một tôn giáo.

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là gì ?

Phong tục thờ cúng tổ tiên (hay còn được gọi là đạo ông bà) là một nghi lễ cúng tế truyền thống của nhiều dân tộc Châu Á, đặc biệt phát triển trong văn hóa của Việt Nam, Trung Quốc, Triều Tiên và Đông Nam Á.

Đối với người Việt, nghi lễ thờ cúng tổ tiên đã trở thành một tín ngưỡng rất quan trọng. Nhiều người Việt không chỉ thờ cúng theo tôn giáo của mình mà còn thờ cúng tổ tiên.

Gia đình Việt Nam nào cũng có ít nhất một bàn thờ tổ tiên trong nhà, treo di ảnh của tổ tiên một cách trang trọng. Điều này không phải là một tôn giáo mà là một cách thể hiện lòng thành kính của người Việt đối với cha mẹ, ông bà và cụ kỵ.

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là một phần không thể thiếu của phong tục Việt Nam.

Lý do vì sao người Việt thờ cúng tổ tiên ?

Tổ tiên của người Việt Nam bao gồm cha, mẹ, ông, bà, cố,… là những người đã sinh ra chúng ta

Thờ cúng tổ tiên là một phong tục truyền thống của dân tộc Việt Nam. Hầu hết các gia đình đều có bàn thờ ông bà ở trong nhà, được đặt ở vị trí trên cao để thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên.

Thờ cúng tổ tiên cũng là cách để tưởng nhớ người đã khuất và thể hiện lòng thành kính, hiếu thảo của người ở lại. Điều này thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn trong văn hóa người Việt.

Con cái bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ, cả khi còn sống và đã khuất, và thể hiện trách nhiệm của con cái là nhang khói, hương hỏa cho người đã sinh thành mình. Từ đó, phong tục thờ cúng tổ tiên được phát triển.

Tổ tiên cũng được coi là người mang lại cuộc sống hòa bình hiện tại, bởi vì họ đã có công bảo vệ đất nước trước giặc ngoại xâm. Vua Hùng Vương được tưởng nhớ vào mỗi tháng 10 âm lịch ở nhiều nơi trong cộng đồng người Việt.

Bản chất của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên

Thờ cúng tổ tiên để lưu giữ những kí ức về tổ tiên

Tính duy lí là một đặc trưng nổi bật trong đời sống của người Việt. Do đó, trong gia đình và làng xã, hình ảnh của những người đã khuất vẫn luôn hiện hữu và gắn bó với cuộc sống của những thành viên còn lại.

Người Việt tin rằng khi chết, con người không mất đi hết tất cả mà chỉ chuyển hóa từ dạng vật chất sang dạng khác và tổ tiên của họ vẫn tồn tại trong một thế giới siêu nhiên mà con người không thể nhìn thấy được.

Bàn thờ trong gia đình là nơi con cháu lưu giữ những hình ảnh thân thuộc nhất về tổ tiên. Thờ cúng là một hoạt động quen thuộc được lặp lại trong gia đình, giúp gợi lại kí ức về tổ tiên trong lòng con cháu.

Thờ cúng tổ tiên để nhớ về nguồn cội

Việc thờ cúng tổ tiên trong văn hóa người Việt có nguồn gốc từ đạo lý uống nước nhớ nguồn, biểu thị lòng hiếu kính và nhớ đến sự trọng đại của những ân thân thâm nghĩa. Nó đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người từ khi còn nhỏ:

Như cây có gốc thì mới nở hoa, sinh trưởng phát triển,

Như nước có nguồn thì mới chảy sâu rộng.

Người ta xuất phát từ đâu?

Có cha mẹ sinh thành, sau đó mới đến chính mình.

Các hình thức thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam

Cúng cáo

Việc thờ cúng tổ tiên (được gọi là đạo ông bà) là một phần không thể thiếu trong văn hóa Việt Nam và nhiều dân tộc châu Á khác.

Người Việt Nam thường tổ chức lễ cúng vào ngày kỵ nhật (ngày mất), ngày mồng một (ngày sóc), ngày rằm (ngày vọng) và các dịp lễ Tết.

Việc cúng này có thể được thực hiện để báo cáo và để cầu tổ tiên phù hộ trong nhiều trường hợp quan trọng trong cuộc đời, bao gồm sinh con, đẻ cái, kết hôn, làm nhà, lập nghiệp và khi gặp trục trặc về sức khỏe.

Người Việt Nam tin rằng việc thờ cúng tổ tiên là để thể hiện lòng thành kính và tôn trọng đối với vong linh người đã khuất. Bất kể lễ cúng được tổ chức lớn hay nhỏ, chỉ với chén nước, quả trứng và nén hương cũng có thể giữ được đạo hiếu.

Việc cúng giỗ cũng được coi là thực hiện mối giao lưu giữa cõi dương và cõi âm.

Thật sự, việc thờ cúng tổ tiên là thể hiện niềm tin rằng người sống cũng như người chết đều có sự liên hệ mật thiết và hỗ trợ lẫn nhau, con cháu thăm hỏi và khấn cáo tiền nhân, trong khi tổ tiên che chở và dẫn dắt hậu thế.

Cách thức lễ

Trong các nghi lễ tôn giáo, việc cúng tổ tiên và lễ kỷ niệm ngoài trời đều có những nghi thức riêng.

Trước khi làm lễ cúng, gia chủ cần tắm qua nước cây thơm và mặc y phục màu trắng. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, việc ăn mặc không được coi trọng bằng việc tuân thủ các nghi thức.

Trong khi đó, lễ vái – lạy là hành động thể hiện lòng thành kính đối với các bậc bề trên và những người đã khuất.

Vái thường được thực hiện khi đứng, đặc biệt là trong các lễ kỷ niệm ngoài trời, thay thế cho lễ lạy.

Khi vái, người thực hiện chắp hai tay trước ngực, cúi đầu xuống và hơi cúi xuống trước khi nhìn lên, rồi hạ tay xuống cho khớp với đầu khi nhìn lên. Có 2, 3, 4 hoặc 5 cung tùy vào từng trường hợp, mỗi cung có ý nghĩa khác nhau.

Bàn thờ tổ tiên

Ở Việt Nam, các hộ gia đình thường có một bàn thờ tổ tiên, còn được gọi là “ông bái”, để tỏ lòng thành kính với tổ tiên của họ.

Việc trang trí và sắp xếp bàn thờ khác nhau tùy theo từng hộ gia đình. Bàn thờ như một thế giới thu nhỏ dành cho người đã khuất, nơi tưởng nhớ và thờ cúng họ.

Hai ngọn nến tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng thường được đặt trên bàn thờ, trong khi hương tượng trưng cho các vì sao.

Lư hương đặt đối xứng sau nến, hai cành hoa cúc giấy xếp xung quanh cành lớn cắm nhiều hoa nhỏ.

Ngoài ra, có một ngôi nhà được gọi là “Kanaeda Gyokuyo” (một loại mã), và nếu nó đơm hoa kết trái bằng vàng và bạc, người ta có thể mong đợi may mắn hơn năm trước gấp năm đến mười lần.

Tâm điểm của bàn thờ là bộ đỉnh thờ, với các lư hương uốn cong tượng trưng cho chân hương vươn lên trên.

Trước lư hương và giữa các cây nến, nhiều gia đình đặt hai mâm bồng và một bát đựng năm loại quả, gọi là mâm ngũ quả, mỗi loại quả tượng trưng cho một ý nghĩa khác nhau.

Nước trong bình trong vắt được coi là nước thiêng. Hai thanh tre cắm hai bên bàn thờ để đỡ người già và dẫn linh hồn tổ tiên từ trời xuống đất.

Có thể bạn quan tâm: